Given name: Michał Family name: Jaworski

Z domu Borys Najkrug. Syn Maksa Sałamonowicza Najkruga i Idy z domu Polak. Urodził się w Baranowiczach, miał siedmioro rodzeństwa. Ojciec zajmował się wyrębem i eksportem drewna, miał też uprawnienia rabinackie. Mieszkali w Baranowiczach, w centrum miasta, w domu mówiło się po rosyjsku. Polską szkołę średnią ukończył w 1929 r. Należał do Haszomer Hacair. Od połowy lat 20-tych rodzina przeniosła się do Warszawy. Studia chemiczne ukończył w Francji, w Strasbourgu, w 1934 r. i wrócił do Warszawy. Został powołany do Szkoły Podchorążych Rezerwy. Zaczął pracę jako wolontariusz w laboratorium techniczno-naukowym braci Hepner na Senatorskiej, udzielał też lekcji francuskiego. W kwietniu 1939 r. ożenił się z Cecylią z domu Tandentich pochodzącą z Radomia. Brał udział w obronie Warszawy, został ranny, dostał się do niewoli, z której uciekł. Wyjechał z żoną do Baranowicz, potem do Białegostoku pod koniec 1940 r., w styczniu 1941 r. do Lwowa. Przeprowadzki były związane z pracą. W 7 lipca 1941 urodził mu się syn Robert. Żona pojechała z dzieckiem do Radomia. On w czerwcu 1942 r., przyjechał do Warszawy, do getta na Dzielną, gdzie byli jego rodzice. Po likwidacji małego getta zamieszkał razem z rodzicami w pokoju na Nowolipie 19. Wstąpił do PPR i GL, działał w konspiracji, ps. Brodek, prowadził szkolenie wojskowe. W ramach organizacji produkował ulotki o wywózkach i Treblince, i instrukcje jak uciekać z pociągu dla ludności getta. Organizacja zaczęła produkować żarówki napełnione kwasem siarkowym, jako broń. W przeniesionym na Nowolipie laboratorium braci Hepner, wyprodukował piorunian rtęci, materiał do spłonek, który został przekazany na stronę aryjską. Pracował w szopie Schultza, produkującym drewniane trepy dla wojska. W styczniu 1943 r. w selekcji w szopie dostał się do kolumny na Umschlagplatz, uciekł. W lutym 1943 r. Włodzimierz Poleszuk wyprowadził z getta jego rodziców. Sam też wyszedł z getta. 17.04.43 r. został wezwany do getta przez Edwarda Fondamińskiego, sekretarza PPR w getcie. Powstanie zastało go na Muranowskiej 7. 30.04.43 przeszedł na stronę aryjską podkopem pod murem, został złapany przez Niemców, znalazł się na gestapo na Żelaznej. Stamtąd dostał się na Umschlagplatz i do transportu do Majdanka. Uciekł z transportu pod Józefowem. Wrócił do Warszawy, zamieszkał na Powiślu. Nawiązał kontakt z Witoldem Jóźwiakiem (ps. Franek) z GL. W czerwcu 1943 r. został wysłany przez organizację pod Wyszków, w celu szkolenia wojskowego partyzantów. Wrócił do Warszawy. Dalej zajmował się szkoleniem. 1 lipca 1944 r. został wysłany na kielecczyznę. Po przejściu frontu znalazł się w Lublinie. Wstąpił do wojska.