Given name: Estera Tusia Marie Family name: Lubowski Winkelman
- YES
 - Female
 - Estera Tusia Marie
 - Lubowski Winkelman
 - Tokar
 - Maria Lisiecka
 - 1926-01-05
 - Włocławek
 - Yes
 - Not in Warsaw
 - Włocławek, ul. Piekarska
 - Warszawa, miejscowości podwarszawskie
 - Jewish
 - secondary
 - on surface
 - delation/denunciation, looting, recognition
 - 
                                        
                                        
Marie Lubowski Winkelman (Estera-Tusia z d. Tokar) urodzona w zamożnej zasymilowanej rodzinie. Córka Hermana i Heleny, miała o 5 lat młodszego brata Aleksandra. Na początku wojny byli we Włocławku, ale na przełomie 1939/1940 przyjechali do krewnych do Warszawy. Tusia w getcie studiowała, z grupą przyjaciół organizowała pomoc dla ubogich, trochę działała w konspiracji. Wyszła z getta namówiona przez rodzinę swojego chłopaka Heńka Kowadło, która miała dużo kontaktów po aryjskiej stronie. Jej rodzice i brat zostali w getcie, więcej ich nie widziała. Heniek zginął w powstaniu w getcie, Tusia przetrwała na aryjskich papierach w miejscowościach podwarszawskich. Po wojnie wyszła za mąż i wyjechała do USA.
 - before formation of the ghetto, in the ghetto, deportation
 - private life / daily life
 - household committees, underground movement, youth, study/teaching/learning, around the author, escaping the ghetto
 
- 
    
    
    
            
Related sources:
 
- 
            
Related people:
- 
                                
                                    Tokar
 Aleksander
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / siblings)
                                                                                                            
                                                                    
Syn Hermana i Heleny, młodszy brat Estery. Na początku wojny rodzina była we Włocławku, ale na przełomie 1939/1940 p...
 - 
                                
                                    Tokar
 Herman
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / father)
                                                                                                            
                                                                    
Przedsiębiorca z Włocławka, żonaty z Heleną, ojciec Estery i Aleksandra. Miał duże poczucie humoru, interesował się...
 - 
                                
                                    Tokar
 Helena
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / mother)
                                                                                                            
                                                                    
Żona Hermana, matka Estery i Aleksandra. Na początku wojny rodzina była we Włocławku, ale na przełomie 1939/1940 prz...
 - 
                                
                                    [żołnierz niemiecki]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance)
                                                                                                            
                                                                    
Żołnierz niemiecki, który patrolował getto. Spodobała mu się Estera Tokar, zaczął odwiedzać jej rodzinę. Chciał, żeb...
 - 
                                
                                    Kowadło
 Heniek Henryk
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Friend  / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Heniek Kowadło, lat 19. Był chłopakiem Estery Tokar, wyprowadził ją z getta. Jego rodzina również wyszła z getta. Po...
 - 
                                
                                    [szwagier Heńka Kowadło]
 Nieznane 
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Szwagier Heńka Kowadło. Po wyjściu z getta zamieszkała u nich Estera Tokar. Po kilku dniach wszyscy musieli się wypr...
 - 
                                
                                    [siostra Heńka Kowadło]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Siostra Heńka Kowadło. Po wyjściu z getta zamieszkałą u niej i jej męża Estera Tokar. Po kilku dniach wszyscy musiel...
 - 
                                
                                    Kowadło [brat Heńka]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Brat Heńka Kowadło. Miał kontakty z polską konspiracją, załatwił dla Estery Tokar aryjskie dokumenty. Wraz z żoną ut...
 - 
                                
                                    [Polacy]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Stranger / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Polacy, wynajmujący pokój Esterze Tokar. Nie wiedzieli, że jest Żydówką. Byli dla niej mili, traktowali jak członka...
 - 
                                
                                    [właściciele piekarni]
 [nieznane]
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Aider )
                                                                                                            
                                                                    
W ich piekarni przekazuje sobie informacje rodzina Tokarów.
 - 
                                
                                    Kosek
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Stranger / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Starsza samotna wdowa. Zamieszkała u niej Estera Tokar na ostatni rok wojny. Bardzo się polubiły, razem gotowały, ch...
 - 
                                
                                    [dzieci pani Kosek]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance / Aider )
                                                                                                            
                                                                    
Dorosłe dzieci pani Kosek, mieszkające w Warszawie. Estera Tokar zamieszkała z panią Kosek w Zalesinku (?). Dzieci p...
 - 
                                
                                    [żydowska para]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Stranger)
                                                                                                            
                                                                    
Bogata żydowska para, na aryjskich papierach, która wynajęła pokój u pani Kosek. Estera Tokar, która mieszkała tam j...
 - 
                                
                                    [szantażyści]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Stranger / Blackmailer)
                                                                                                            
                                                                    
Dwóch mężczyzn w czarnych maskach, z rewolwerami, którzy przyszli do domu pani Kosek, gdy przyjęła parę lokatorów. Z...
 - 
                                
                                    [znajoma Estery Tokar]
 Nieznane
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (Acquaintance)
                                                                                                            
                                                                    
Znajoma Estery Tokar, również ukrywała się na aryjskich papierach pod Warszawą. Na początku 1945 r. poszły na piecho...
 
Related places:
- 
                                
                                    Nieznana [mieszkanie Tokarów]
                                                                    
                                                                    
Mieszkanie Tokarów w getcie.
 - 
                                
                                    Nieznana [w getcie]
                                                                    
                                                                    
Ulica w getcie
 - 
                                
                                    Nieznana [wyjście z getta]
                                                                    
                                                                    
Heniek Kowadło wyprowadza Esterę Tokar z getta
 - 
                                
                                    Nieznana [mieszkanie Kowadło]
                                                                    
                                                                    
Po wyjściu z getta Estera idzie do mieszkania brata Heńka Kowadło.
 - 
                                
                                    Nieznana [mieszka Estera Tokar]
                                                                    
                                                                    
Wynajmuje pokój Estera Tokar.
 - 
                                
                                    Nieznana [piekarnia]
                                                                    
                                                                    
Przez piekarnię Estera kontaktuje się z rodziną
 - 
                                
                                    Nieznana [miejscowość podwarszawska]
                                                                    
                                                                    
Mieszka Estera Tokar
 - 
                                
                                    Nieznana [Zalesinek]
                                                                    
                                                                    
Dom pani Kosek, u której zamieszkała Estera Tokar. Prawdopodobnie było to w Zalesinku.
 - 
                                
                                    Nieznana [Praga]
                                                                    
                                                                    
Po powstaniu warszawskim Estera Tokar postanawia pójść na Pragę.
 
Related events:
- Na przełomie 1939/1940 rodzina Tokarów (Herman i Helena z dziećmi... 1940 (housing/hiding place / Independent Jewish actions ) ,
 - W getcie Estera Tokar z przyjaciółmi zorganizowali komitet, zbiera... 1940 (Independent Jewish actions / helping other Jews ) ,
 - Estera Tokar w getcie chciała studiować. Ponieważ była jedną z naj... 1940 (Independent Jewish actions ) ,
 - Estera Tokar wraz z grupą młodych ludzi zaangażowała się w konspir... 1942 (Independent Jewish actions ) ,
 - Estera Tokar pod koniec pobytu w getcie pracowała w niemieckiej fa... 1942 ,
 - Rodzina Tokarów mieszkała bardzo blisko bramy do getta. Często prz... (Danger) ,
 - Policjanci żydowscy w getcie zachowywali się okropnie. Kiedyś Este... 1942 (Danger) ,
 - Estera Tokar miała w getcie chłopaka, który nazywał się Heniek Kow... (Help) ,
 - Heniek Kowadło chciał wyprowadzić Esterę Tokar z getta. Najpierw s... (Independent Jewish actions ) ,
 - Po wyjściu z getta Estera Tokar pojechała z Heńkiem Kowadło do mie... (Independent Jewish actions ) ,
 - Gdy Estera Tokar musiała opuścić pierwsze mieszkanie po aryjskiej... (free of charge / housing/hiding place) ,
 - Gdy Estera Tokar mieszkała u Polaków na przedmieściach, w tym czas... 1943-04 (Independent Jewish actions ) ,
 - Estera Tokar miała kontakt z rodzicami poprzez umówioną piekarnię... 1943 (one-off/short-lasting) ,
 - Estera Tokar była już w kolejnym miejscu, również u miłej rodziny.... 1943 (Independent Jewish actions / work / housing/hiding place) ,
 - W końcu Estera Tokar znalazła miejsce, które nie było w mieście an... 1944 (free of charge / long-lasting / housing/hiding place) ,
 - Estera Tokar, mieszkając u pani Kosek, zaprzyjaźniła się z jej dor... 1944 (Help / free of charge / long-lasting / housing/hiding place) ,
 - Pewnego dnia do domu pani Kosek przyszła jakaś para, wyglądająca n... 1944 (Help / long-lasting / housing/hiding place) ,
 - Szantażyści stwierdzili, Estera (Maria) również jest Żydówką. Twie... 1944 (Blackmail/"Szmalcowanie" / at home) ,
 - Kilka dni po wizycie szantażystów pani Kosek, która została przez... 1944 ,
 - Brat Heńka Kowadło i jego żona martwili się o Esterę i starali się... 1944 (Independent Jewish actions / helping other Jews ) ,
 - Po powstaniu warszawskim Estera Tokar, wraz ze znajomą kobietą (kt... 1945 ,
 
 - 
                                
                                    Tokar
 Aleksander
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        (FAMILY / siblings)